Το καλοκαίρι του 2021 η Homo Digitalis ένωσε τις δυνάμεις της μαζί με την European Digital Rights (EDRi) προκειμένου να ερευνήσουμε από κοινού τα συστήματα παρακολούθησης που θα εγκατασταθούν στις νέες κλειστές δομές προσφύγων.

Δύο από αυτά, ο Υπερίων και ο Κένταυρος, αναμένεται να αποτελέσουν την αιτία σημαντικών προκλήσεων για τα δικαιώματα και τις ελευθερίες των ανθρώπων που διαμένουν ή βρίσκονται στις εγκαταστάσεις αυτές.

Θέλω να μάθω περισσότερα για τα συστήματα αυτά:

Συγκεκριμένα, το σύστημα Υπερίων θα αποτελέσει το σύστημα διαχείρισης αιτούντων άσυλο, αναφορικά με όλες τις ανάγκες της Υπηρεσίας Υποδοχής και Ταυτοποίησης. Θα έχει την ευθύνη του ελέγχου πρόσβασης (είσοδος – έξοδος με επίδειξη ατομικής κάρτας μετανάστη, μέλος ΜΚΟ, εργαζόμενου και ταυτόχρονη χρήση αποτυπώματος), της παρακολούθησης παροχών ανά μετανάστη με χρήση ατομικής κάρτας (φαγητό, προμήθειες ρουχισμού κλπ) και των μετακινήσεων μεταξύ διαφόρων δομών φιλοξενίας.

Το σύστημα Κένταυρος αφορά στην υλοποίηση ολοκληρωμένου ψηφιακού συστήματος διαχείρισης ηλεκτρονικής και φυσικής ασφάλειας περιμετρικά και εντός των εγκαταστάσεων, με χρήση καμερών και αλγορίθμων ανάλυσης συμπεριφοράς/κίνησης (Artificial Intelligence Behavioral Analytics). Περιλαμβάνει τις κάτωθι υπηρεσίες, μεταξύ άλλων: Σηματοδότηση συναγερμών παραβίασης της περιμέτρου με χρήση καμερών και αλγορίθμων ανάλυσης κίνηση, σηματοδότηση συναγερμών έκνομης συμπεριφοράς ατόμων ή ομάδων ατόμων σε χώρους συνάθροισης εσωτερικά της εγκατάστασης, και χρήση συστημάτων μη επανδρωμένων αεροσκαφών για την εκτίμηση περιστατικών εντός της εγκατάστασης χωρίς τη μεσολάβηση ανθρώπινου παράγοντα.

Σε ποιες δράσεις έχει προχωρήσει η Ηοmo Digitalis έως σήμερα;

Η Homo Digitalis από κοινού με την EDRi ξεκίνησε να ερευνά τα συστήματα αυτά το καλοκαίρι του 2021 συγκεντρώνοντας δημόσια διαθέσιμες πληροφορίες αναφορικά με τα χαρακτηριστικά των συστημάτων αυτών αλλά και του χρονοδιαγράμματος ανάπτυξης και εγκατάστασής τους στις νέες κλειστές δομές προσφύγων στις ιστοσελίδες του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης, του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου και τον ιστότοπο του Διαύγεια.

Επειδή οι διαθέσιμες πληροφορίες ήταν πολύ περιορισμένες, τον Οκτώβριο του 2021 η Homo Digitalis υπέβαλε αίτημα παροχής πληροφοριών και πρόσβασης σε έγγραφα ενώπιον του Γενικού Γραμματέα Αιτούντων Άσυλο του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου, κ.  Λογοθέτη το οποίο κοινοποιήσαμε και στον Πρόεδρο της Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα, κ. Μενουδάκο. Με το αίτημα αυτό καλέσαμε το Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου να μας κοινοποιήσετε τα σχετικά έγγραφα με τα οποία ορίζονται οι λεπτομέρειες αναφορικά με το πλάνο των εργασιών και το κόστος των συστημάτων αυτών. Επίσης ζητήσαμε να πληροφορηθούμε αναφορικά με την πλήρωση της υποχρέωσης του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου ως Υπεύθυνος Επεξεργασίας Δεδομένων να καταρτίσει εκτίμηση αντικτύπου σχετικά με την προστασία δεδομένων, όπως ορίζεται στο άρθρο 35 του Γενικού Κανονισμού Προστασίας Δεδομένων και στις σχετικές διατάξεις του εφαρμοστικού νόμου 4624/2019, καθώς και να μας ενημερώσουν για τη βάση επεξεργασίας, την οποία το Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου θα επιδιώξει να χρησιμοποιήσει.

Έως και την ημέρα δημοσίευσης του παρόντος άρθρου, το αίτημά μας παραμένει αναπάντητο, παρά το γεγονός ότι έχει λάβει κανονικά αριθμό πρωτοκόλλου. Η Homo Digitalis από κοινού με την EDRi και άλλες οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών θα προχωρήσει σε σημαντική σχετική δράση στις αρχές του 2021.

Κάλυψη από διεθνή ΜΜΕ

Διεθνή ΜΜΕ έχουν δείξει σημαντικό ενδιαφέρον στις δράσεις μας με το Al Jazeera να καλύπτει τις δράσεις μας και το BBC να αφιερώνει μέρος της εκπομπής του Newshour για να κάνει αναφορές στις δράσεις μας. Και η εφημερίδα The Guardian είχε αναφέρει σχετικά τις προκλήσεις που ανακύπτουν από τα συστήματα αυτά, σε ένα ρεπορτάζ της στις αρχές Δεκεμβρίου.

Αποτελεί μεγάλη τιμή για τη Homo Digitalis διεθνή ΜΜΕ να καλύπτουν τις δράσεις μας και να αναδεικνύουν τη σημασία τους όχι μόνο σε εθνικό αλλά και σε πανευρωπαϊκό επίπεδο.