Γράφει η Αναστασία Καραγιάννη

Η ελληνική κοινωνία με την δολοφονία της 21χρονης Ελένης στη Ρόδο αντίκρισε επιτέλους τις «πραγματικές» διαστάσεις που μπορεί και έχει λάβει ο βιασμός.

Ο βιασμός, λοιπόν, δεν είναι μόνο η σεξουαλική επαφή χωρίς τη θέληση του άλλου ατόμου. Είναι ο εξαναγκασμός σε συνουσία, η σωματική βία ή η απειλή άμεσου και σπουδαίου κινδύνου, που ασκούνται για να τελεστεί αυτή η ακούσια συνουσία.

Και όχι μόνο αυτά. Ο βιασμός μπορεί να έχει σαν αποτέλεσμα και τον θάνατο, όπως είδαμε.

Όμως, η σεξουαλική παρενόχληση αποτελεί πραγματικότητα και στον ψηφιακό κόσμο. Πώς; Τον τελευταίο καιρό συμβαίνει με την παραβίαση των προσωπικών δεδομένων.

Συγκεκριμένα, έρευνες δείχνουν ότι το 4% των εφήβων ηλικίας 12-17 ετών παραδέχονται ότι έστειλαν σεξουαλικά μηνύματα στα οποία απεικονίζονται γυμνοί/ές ή ημίγυμνοι/ες σε άλλους χρήστες μέσω μηνυμάτων κειμένου, ενώ το 15% των εφήβων παραδέχεται ότι έχει λάβει τέτοιο υλικό.

Πρόκειται για το λεγόμενο sexting, για την ανταλλαγή, δηλαδή, φωτογραφιών και μηνυμάτων με κυρίως σεξουαλικό περιεχόμενο με την χρήση εφαρμογών από κινητό τηλέφωνο ή από άλλες ηλεκτρονικές συσκευές.

Ωστόσο, η ανταλλαγή αυτών των μηνυμάτων κάποιες φορές γίνεται χωρίς τη συγκατάθεση του ατόμου που απεικονίζεται. Σε αυτήν την περίπτωση ο/η εικονιζόμενος/η πέφτει θύμα προσβολής της ιδιωτικής του ζωής.

Τι είναι όμως αυτά τα προσωπικά δεδομένα; Τα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα είναι πληροφορίες που αφορούν ένα άτομο.

Μπορεί να περιέχουν “ευαίσθητες” πληροφορίες ή “ μη ευαίσθητες” πληροφορίες. Αυτές οι πληροφορίες καθίστανται προσωπικές όταν συνδεθούν, άμεσα ή έμμεσα, με το συγκεκριμένο πρόσωπο. Πρόκειται, λοιπόν, για διαφορετικές πληροφορίες οι οποίες, εάν συγκεντρωθούν όλες μαζί, μπορούν να οδηγήσουν στην ταυτοποίηση ενός συγκεκριμένου ατόμου.

Αυτές οι πληροφορίες χαρακτηρίζουν, επομένως, την υπόσταση του ατόμου, τόσο τη βιολογική, φυσική, ψυχική, όσο και την κοινωνική, πολιτική, οικονομική και πολιτιστική.

Μία φωτογραφία που απεικονίζει κάποιο γυμνό άτομο μπορεί να θεωρηθεί ως ευαίσθητη πληροφορία όταν αφορά τη σεξουαλική ζωή αυτού του ατόμου ή φανερώνει τον σεξουαλικό του προσανατολισμό.

Πώς, όμως, μπορεί η διακίνηση των προσωπικών δεδομένων να οδηγήσει σε σεξουαλική εκμετάλλευση; Από τη στιγμή που μια φωτογραφία ‘εμφανίζεται’ στον διαδικτυακό χώρο, δύσκολα μπορεί να ελεγχθεί η κυκλοφορία της. Τις περισσότερες φορές αυτές οι φωτογραφίες αποστέλλονται στα πλαίσια μίας σχέσης εμπιστοσύνης μεταξύ του αποστολέα και του παραλήπτη.

Μέχρι εδώ δεν δημιουργείται κάποιο πρόβλημα. Τα προβλήματα προκύπτουν όταν κλονίζεται αυτή η σχέση ή όταν δημιουργείται υπό ψευδή στοιχεία.

Η διακίνηση αυτού του υλικού σε δεύτερο επίπεδο προώθησης χωρίς την συναίνεση του εικονιζόμενου, και πολλές φορές εν αγνοία του, σε άλλους χρήστες, συνιστά προσβολή της ιδιωτικότητάς του και προσβολή της γενετήσιας αξιοπρέπειάς του, όταν γίνεται με σκοπό την τέλεση ασελγών πράξεων, αλλά και διακίνηση πορνογραφικού υλικού.   

Πριν δύο χρόνια περίπου η 22χρονη Λίνα αυτοκτόνησε, πέφτοντας από τον ένατο όροφο της φοιτητικής εστίας στην Θεσσαλονίκη.

Εισαγγελική έρευνα έχει διαταχθεί προκειμένου να γίνει  ηλεκτρονική αναζήτηση των ιχνών τυχόν εγκληματικής συμπεριφοράς για τήρηση, αποθήκευση, επεξεργασία προσωπικών δεδομένων, απειλών μέσω διαδικτύου για πράξη ή ανοχή, και ένωσης προσώπων για διάπραξη κακουργήματος, καθώς φαίνεται ότι η κοπέλα δεχόταν απειλές ότι θα δημοσιευθούν προσωπικές της φωτογραφίες στο διαδίκτυο.

Με τον Νέο Γενικό Κανονισμό για την Προστασία Προσωπικών Δεδομένων της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατοχυρώνεται το δικαίωμα στη λήθη, το δικαίωμα ενημέρωσης και πρόσβασης στα δεδομένα, το δικαίωμα διόρθωσης και το δικαίωμα εναντίωσης στην επεξεργασία αυτών.

Η ελληνική νομοθεσία και νομολογία παρέχει υψηλά εχέγγυα προστασίας. Μένει μόνο να γίνουν αντιληπτά και από εμάς.

*Εάν αντιμετωπίζεις προβλήματα στο διαδίκτυο και είσαι κάτω των 18 ετών, κάλεσε το 2106007686. Εμπιστεύσου την γραμμή βοηθείας του Εθνικού Κέντρου Ασφαλούς Διαδικτύου.