Οι μέρες που διανύουμε σαφώς ανέδειξαν περισσότερο από ποτέ την ανάγκη για ατομική υπευθυνότητα και δράση. Κυβερνήσεις, δημόσιοι και ιδιωτικοί οργανισμοί σε ολόκληρη την Ευρώπη λαμβάνουν μέτρα για να περιορίσουν και να μετριάσουν τις επιπτώσεις του COVID-19.
Το σημαντικότερο που οφείλουμε να κάνουμε είναι να ακολουθήσουμε τις συστάσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, της επιστημονικής κοινότητας και της ελληνικής κυβέρνησης, για την αντιμετώπιση της κρίσης.
Ωστόσο, την περίοδο αυτή οι ψηφιακές πτυχές της καθημερινότητάς μας γίνονται εντονότερες καθώς εργαζόμαστε, ενημερωνόμαστε, ψυχαγωγούμαστε, συναλλασσόμαστε, και επικοινωνούμε χρησιμοποιώντας ψηφιακά μέσα. Προς το παρόν δε, ακόμη και οι ιδιωτικές συνομιλίες μέσα στους πιο οικείους κύκλους οικογένειας και φιλίας πραγματοποιούνται μέσω της τεχνολογίας.
Ως οργάνωση της κοινωνίας των πολιτών λοιπόν, κρίνουμε σημαντικό να υπογραμμίσουμε την σημασία της προστασίας των ψηφιακών δικαιωμάτων και σε αυτή την περίοδο κρίσης.
Επιζητούμε από την Ελληνική Κυβέρνηση και τις Ελληνικές Αρχές να επιτύχουν την αντιμετώπιση της πανδημίας κατά τρόπο που να διασφαλίζει την προστασία των ψηφιακών δικαιωμάτων. H τήρηση της ευρωπαϊκής και εθνικής νομοθεσίας δεν είναι επιλογή, αλλά υποχρέωση.
Η τεχνολογία μπορεί και πρέπει να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο κατά τη διάρκεια αυτής της προσπάθειας για την αντιμετώπιση της κρίσης, όπως με τη διάδοση μηνυμάτων δημόσιας υγείας και την αύξηση της πρόσβασης στην υγειονομική περίθαλψη. Ωστόσο, η αύξηση των εξουσιών κρατικής ψηφιακής εποπτείας απειλεί την ιδιωτική ζωή. Μάλιστα, όταν οι εν λόγω εξουσίες συνοδεύονται από την έλλειψη διαύγειας, η εμπιστοσύνη προς τις δημόσιες αρχές, δικαιολογημένα, κλονίζεται.
Κρίνεται λοιπόν επιβεβλημένο τα μέτρα που θεσπίζονται για την αντιμετώπιση της πανδημίας να είναι νόμιμα, αναγκαία και ανάλογα προς τον επιδιωκόμενο σκοπό που επιζητούν να αντιμετωπίσουν.
Κάθε επεξεργασία δεδομένων στο πλαίσιο της πρόληψης της εξάπλωσης του COVID-19, πρέπει να διεξάγεται κατά τρόπο που εξασφαλίζει την αρχή της διαφάνειας. Επιπλέον, όπως συμβαίνει με κάθε πράξη επεξεργασίας δεδομένων, θα πρέπει να τηρούνται αυστηρά οι αρχές της ελαχιστοποίησης των δεδομένων, του περιορισμού της περιόδου αποθήκευσης, και φυσικά, της λογοδοσίας.
Επίσης, πρέπει σε κάθε περίπτωση να καταβληθεί κάθε δυνατή προσπάθεια για να υποβάλλονται τα δεδομένα σε επεξεργασία κατά τρόπο που εγγυάται την ενδεδειγμένη ασφάλεια τους και την προστασία τους από μη εξουσιοδοτημένη ή παράνομη επεξεργασία και τυχαία απώλεια.
Φυσικά, και οι επιχειρήσεις που συμμετέχουν στις προσπάθειες των κυβερνήσεων να αντιμετωπίσουν το COVID-19 πρέπει να επιδείξουν την απαιτούμενη συμμόρφωση, όπως επίσης και η ακαδημαϊκή κοινότητα. Οι κατευθυντήριες γραμμές που εξέδωσε η ΑΠΔΠΧ για την επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα στο πλαίσιο διαχείρισης του COVID-19 αποτελούν ένα σημαντικό βοήθημα.
Η Αρχή υπογραμμίζει ότι το δικαίωµα στην προστασία των δεδοµένων προσωπικού χαρακτήρα δεν είναι απόλυτο δικαίωµα και πρέπει να εκτιµάται σε σχέση µε τη λειτουργία του στην κοινωνία και να σταθµίζεται σε σχέση µε άλλα θεµελιώδη δικαιώµατα, σύµφωνα µε την αρχή της αναλογικότητας. Ωστόσο, υπογραμμίζει ότι η συλλογή και η εν γένει επεξεργασία των δεδοµένων προσωπικού χαρακτήρα που παρουσιάζουν επαχθή χαρακτήρα και συνιστούν περιορισµό ατοµικών δικαιωµάτων, πρέπει να λαµβάνει χώρα, τηρουµένων των νοµίµων προϋποθέσεων, αφού θα έχει προηγουµένως αποκλειστεί κάθε διαθέσιµο πρόσφορο µέτρο, το οποίο θα επιλέξει ο υπεύθυνος επεξεργασίας, υπό τον όρο ότι εφαρµόζεται η νοµοθεσία για τα προσωπικά δεδοµένα.
Γνωστοποίηση σε τρίτους πληροφοριών για την κατάσταση υγείας των υποκειµένων των δεδοµένων, ακόµη και αν καταρχήν διενεργείται στο πλαίσιο των άρθρων 5, 6 και 9 ΓΚΠ∆, δεν είναι επιτρεπτή εφόσον δηµιουργεί κλίµα προκατάληψης και στιγµατισµού, και ενδέχεται να δρα αποτρεπτικά στην τήρηση των µέτρων που ανακοινώθηκαν από τις αρµόδιες δηµόσιες αρχές µε αποτέλεσµα να αντιστρατεύεται τελικά την αποτελεσµατικότητα τους.
Στις ΠΝΠ, που εκδίδονται από την ελληνική κυβέρνηση, πρέπει να προβλέπονται τα απαραίτητα μέτρα για την προστασία και την διαφύλαξη των ατομικών ελευθεριών των πολιτών και η Homo Digitalis παρακολουθεί με μεγάλη προσοχή τις εξελίξεις τόσο στον δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό τομέα, ενώ εξετάζει με προσοχή τα ζητήματα που ανακύπτουν.
Ευχόμαστε σε όλη την ανθρωπότητα να βγούμε από αυτή την δύσκολη κατάσταση με όσο το δυνατόν λιγότερες απώλειες.