Μία συμμαχία οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών αποτελούμενη από τις οργανώσεις Privacy International, Hermes Center, Homo Digitalis και noyb υπέβαλαν σήμερα, 27/5/2021, 5 καταγγελίες ενώπιον των αρμόδιων αρχών σε Αυστρία, Γαλλία, Ελλάδα, Ιταλία και Ηνωμένο Βασίλειο κατά της εταιρίας Clearview AI, Inc. Η εταιρία αυτή αναπτύσσει λογισμικό αναγνώρισης προσώπου και ισχυρίζεται ότι διαθέτει “τη μεγαλύτερη γνωστή βάση δεδομένων με περισσότερες από 3 δισεκατομμύρια εικόνες προσώπου” τις οποίες συλλέγει από πλατφόρμες κοινωνικών δικτύων και άλλες πηγές στο διαδίκτυο.

Τα παράπονα που κατατέθηκαν στις αρμόδιες αρχές, συμπεριλαμβανομένης της Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα (αριθ.πρωτ. 3458/27.5.2021), περιγράφουν λεπτομερώς τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί ο αυτοματοποιημένος συλλέκτης εικόνων της Clearview ΑΙ. Πρόκειται για ένα αυτοματοποιημένο εργαλείο, το οποίο επισκέπτεται δημόσιες ιστοσελίδες και συλλέγει όσες εικόνες εντοπίζει που περιέχουν ανθρώπινα πρόσωπα. Μαζί με τις εικόνες αυτές, ο αυτοματοποιημένος συλλέκτης συλλέγει επίσης και μεταδεδομένα που συμπληρώνουν τις εικόνες αυτές, όπως ο τίτλος της ιστοσελίδας και ο σύνδεσμος πηγής της. Στη συνέχεια, οι εικόνες προσώπου που έχουν συλλεχθεί αντιπαραβάλλονται στο λογισμικό αναγνώρισης προσώπου που έχει δημιουργήσει η εταιρία Clearview ΑΙ προκειμένου να χτιστεί η βάση δεδομένων της εταιρίας. Η Clearview ΑΙ πουλάει την πρόσβαση σε αυτή τη βάση δεδομένων σε ιδιωτικές εταιρίες και αρχές επιβολής του νόμου, όπως αστυνομικές αρχές, διεθνώς.

“Η Ευρωπαϊκή νομοθεσία είναι ξεκάθαρη αναφορικά με τους σκοπούς για τους οποίους οι εταιρίες μπορούν να χρησιμοποιήσουν τα δεδομένα μας” αναφέρει ο Ιωάννης Κούβακας, Νομικός στην Privacy International. “Η εξόρυξη  των χαρακτηριστικών του προσώπου μας ή ο διαμοιρασμός τους με την αστυνομία και άλλες εταιρίες υπερβαίνει κατά πολύ τις προσδοκίες μας ως χρήστες του διαδικτύου”.

“Φαίνεται ότι η Clearview λανθασμένα πιστεύει ότι το διαδίκτυο είναι ένα δημόσιο φόρουμ από το οποίο ο καθένας μπορεί να αρπάξει ότι θέλει”, προσθέτει η Lucie Audibert, Νομικός  στην Privacy International. “Αυτή η αντίληψη είναι απόλυτα λάθος. Τέτοιες πρακτικές απειλούν τον ανοιχτό χαρακτήρα του διαδικτύου και τα αμέτρητα δικαιώματα και ελευθερίες που αυτό περιλαμβάνει”.

Οι αρμόδιες αρχές έχουν τώρα 3 μήνες στη διάθεσή τους για να απαντήσουν στα παράπονά μας. Περιμένουμε από αυτές να συνεργαστούν και να αποφασίσουν από κοινού ότι οι πρακτικές της Clearview AI δεν έχουν θέση στην Ευρώπη.

Η εταιρία Clearview ΑΙ έγινε διεθνώς γνωστή τον Ιανουάριο του 2020 όταν μία έρευνα των New York Times αποκάλυψε τις πρακτικές της, οι οποίες έως τότε καλύπτονταν από ένα πέπλο μυστηρίου. Τα 5 παράπονα που κατατέθηκαν έρχονται να προστεθούν σε μία σειρά από έρευνες που ξεκίνησαν μετά από τις αποκαλύψεις αυτές.

“Επειδή κάτι βρίσκεται στο διαδίκτυο, αυτό δεν σημαίνει ότι μπορούν άλλοι να το χρησιμοποιήσουν με όποιον τρόπο επιθυμούν. Οι Αρχές Προστασίας Δεδομένων πρέπει να λάβουν δράση”, αναφέρει ο Alan Dahi, δικηγόρος προσωπικών δεδομένων στην noyb.

Άλλες αναφορές έκαναν γνωστό ότι η Clearview AI είχε αναπτύξει συνεργασίες με αρχές επιβολής του νόμου σε διάφορα Ευρωπαϊκά κράτη. Στην Ελλάδα, μετά από ερωτήσεις που κατατέθηκαν από τη Homo Digitalis, η Ελληνική Αστυνομία δήλωσε επίσημα ότι δεν έχει χρησιμοποιήσει τις υπηρεσίες της εν λόγω εταιρίας. “Είναι σημαντικό να εντείνουμε τον έλεγχο. Οι Αρχές Προστασίας Δεδομένων έχουν ισχυρές ερευνητικές εξουσίες και χρειαζόμαστε μία συντονισμένη αντίδραση σε τέτοιου είδους συνεργασίες μεταξύ δημοσίων και ιδιωτικών φορέων”, δηλώνει η Μαρίνα Ζαχαροπούλου δικηγόρος και μέλος της Homo Digitalis.

Εξαιτίας του παρεμβατικού της χαρακτήρα, η χρήση της τεχνολογίας αναγνώρισης προσώπου, και κυρίως τα επιχειρηματικά μοντέλα που βασίζονται σε αυτή, εγείρουν σημαντικές προκλήσεις για τις σύγχρονες κοινωνίες και την προστασία των ελευθεριών μας. Τον περασμένο μήνα, η Αρχή Προστασίας Δεδομένων της Ιταλίας σταμάτησε τη χρήση ζωντανής αναγνώρισης προσώπου από τις αστυνομικές αρχές. “Οι τεχνολογίες αναγνώρισης προσώπου απειλούν τις ζωές μας τόσο στο διαδίκτυο όσο και έξω από αυτό ” αναφέρει ο Fabio Pietrosanti, Πρόεδρος της Hermes Center.

Οι άνθρωποι που ζουν στην Ευρώπη μπορούν να ρωτήσουν τη Clearview AI εάν το πρόσωπό τους βρίσκεται στη βάση δεδομένων της εταιρίας και να απαιτήσουν την διαγραφή των δεδομένων τους. Η Privacy International έχει περιγράψει τα σχετικά βήματα λεπτομερώς εδώ.

Φυσικά, σημαντική είναι και η στήριξη της Ευρωπαϊκής Πρωτοβουλίας #ReclaimYourFace που στοχεύει να βάλει τέλος στην μαζική βιομετρική παρακολούθηση σε δημόσιους χώρους.

Μπορείτε να διαβάσετε περισσότερα στις αντίστοιχα ενημερωτικά άρθρα που έχουν αναρτήσει η Privacy International, η noyb και η Hermes Center.

Μπορείτε να διαβάσετε την καταγγελία εδώ.